Một trong những điểm quan trọng của Nghị quyết số 136/2024/QH15 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng là cho phép Đà Nẵng thí điểm thành lập khu thương mại tự do. Đây là mô hình mà nhiều nước trên thế giới đã thành công, nhưng là lần đầu tiên được áp dụng ở Việt Nam, hứa hẹn tạo xung lực để Đà Nẵng bứt phá.
 |
| Khu Thương mại tự do Đà Nẵng tích hợp các chức năng logistis cảng biển, sân bay gắn với các hoạt động thương mại, dịch vụ, cống nghiệp chế xuất và các chức năng phụ trợ khác. Ảnh: P.V |
Kỳ vọng đột phá
Nghị quyết số 43-NQ/TW của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đặt mục tiêu xây dựng thành phố Đà Nẵng trở thành một trong những trung tâm kinh tế - xã hội lớn của cả nước và Đông Nam Á. Để đạt mục tiêu trên, thành phố đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành và cơ quan có liên quan đề xuất Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết số 136/2024/QH15 với 30 chính sách vào giữa năm 2024. Trong đó, hai chính sách mới có tính chất đột phá, thúc đẩy chuyển đổi mô hình tăng trưởng của thành phố Đà Nẵng, đó là cơ chế chính sách phát triển lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và chính sách thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng gắn với cảng Liên Chiểu.
Bà Lê Thị Kim Phương, Giám đốc Sở Công Thương cho biết, Khu thương mại tự do Đà Nẵng đóng vai trò quan trọng, là động lực tăng trưởng và mở ra không gian phát triển mới cho thành phố. Theo dự báo, Khu Thương mại tự do Đà Nẵng có thể đóng góp 8-9% GRDP thành phố vào năm 2030 và tăng lên tới 25% vào năm 2050, góp phần thúc đẩy tăng trưởng hằng năm của thành phố thêm 1,7 và 2,4 điểm % lần lượt giai đoạn 2026-2030 và cả thời kỳ 2031-2050 so với Quy hoạch thành phố được phê duyệt tại Quyết định số 1287/QĐ-TTg ngày 2-11-2023.
Đồng thời, Khu thương mại tự do Đà Nẵng cũng sẽ thu hút một lực lượng lớn lao động và chuyên gia trong các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao: năm 2030 có khoảng 41.000 lao động; năm 2050 có khoảng 137.000 lao động. Khu thương mại tự do Đà Nẵng là khu thương mại tự do đầu tiên được tích hợp các chức năng logistics cảng biển, sân bay gắn với các hoạt động thương mại, dịch vụ, công nghiệp chế xuất và các chức năng phụ trợ khác. Quy mô diện tích của Khu thương mại tự do Đà Nẵng đến giai đoạn hoàn chỉnh hạ tầng và đồng bộ các khu chức năng đạt khoảng hơn 2.017ha, bố trí tại 10 vị trí không liền kề gắn kết với cảng biển Liên Chiểu và sân bay quốc tế Đà Nẵng.
Các khu chức năng trong khu thương mại tự do gồm 10 vị trí không liền kề thuộc 4 khu chức năng chính: logistics; logistics và sản xuất; sản xuất; thương mại dịch vụ và kinh tế số, công nghệ thông tin và đổi mới sáng tạo. Lĩnh vực ưu tiên của Khu thương mại tự do Đà Nẵng là sản xuất hàng xuất khẩu có giá trị cao (điện tử tiên tiến, máy bay, linh kiện hàng không, dược phẩm và công nghệ sinh học, lắp ráp, thử nghiệm và đóng gói chip bán dẫn…); logistics; thương mại dịch vụ; trung tâm đổi mới sáng tạo khu vực; dịch vụ hỗ trợ, trong đó có gắn kết giữa khu thương mại tự do và Trung tâm tài chính quy mô khu vực.
Tập trung thu hút nhà đầu tư chiến lược
Từ ngày 1-1-2025, Nghị quyết số 136/2024/QH15 chính thức có hiệu lực, trong đó có thí điểm Khu thương mại tự do Đà Nẵng. Hiện thành phố đã hoàn thành hồ sơ đề nghị Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định thành lập Khu thương mại tự do và đã trình lên Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Thành phố cũng đang lập dự án kết nối hạ tầng cho các phân khu thương mại tự do với vốn đầu tư công.
Sau khi đề án được Thủ tướng phê duyệt, thành phố tổ chức rà soát lại các vị trí dự kiến thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng đối với các nội dung liên quan đến giải tỏa đền bù, chuyển đổi mục đích sử dụng đất… để xây dựng kế hoạch lộ trình triển khai cụ thể; đánh giá chi tiết hơn về mức độ sẵn sàng quỹ đất để đề xuất phương thức tổ chức lựa chọn nhà đầu tư theo phù hợp, thuận tiện và nhanh chóng nhất. Thành phố sẽ triển khai đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho các khu chức năng và hạ tầng kết nối giao thông theo đề án được duyệt và đề xuất tranh thủ nguồn vốn Trung ương kết hợp với ngân sách địa phương để thực hiện đầu tư; thực hiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư.
Về quản lý vận hành, UBND thành phố giao Ban Quản lý Khu Công nghệ cao và các khu công nghiệp - đơn vị trực tiếp đảm nhận nhiệm vụ quản lý vận hành chủ động phối hợp các sở, ban, ngành triển khai ngay các bước chuẩn bị thủ tục hành chính, bộ máy để quản lý, vận hành Khu thương mại tự do Đà Nẵng một cách thông suốt, hiệu quả, bảo đảm thuận lợi nhất cho các nhà đầu tư.
 |
| Thành phố tổ chức diễn đàn “Khu thương mại tự do Đà Nẵng - động lực mới phát triển ngành logistics thành phố Đà Nẵng. Ảnh: M.QUẾ |
Ông Vũ Quang Hùng, Trưởng Ban quản lý Khu Công nghệ cao và các khu công nghiệp, cho hay, ban quản lý được giao thực hiện “một cửa” về các thủ tục hành chính như cấp phép đầu tư, kinh doanh, quy hoạch, xây dựng… Đây là là bước đi quan trọng để nâng cao hiệu quả quản lý, rút ngắn thời gian và giảm thiểu thủ tục cho doanh nghiệp. Ban quản lý sẽ thành lập trung tâm hoặc bộ phận tiếp nhận và xử lý hồ sơ “một cửa” tại Khu thương mại tự do, nơi doanh nghiệp có thể thực hiện mọi thủ tục liên quan mà không cần qua nhiều cơ quan quản lý.
Đồng thời xây dựng quy trình xử lý hồ sơ đơn giản, nhanh chóng, rút ngắn thời gian cấp phép, đặc biệt là đối với các dự án đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, công nghệ cao, theo hướng chuyển từ "tiền kiểm" sang "hậu kiểm". Theo đó, dự kiến rút ngắn thời gian thực hiện dự án khoảng 260 ngày, cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trong 15 ngày, ưu tiên xét duyệt thủ tục nhanh chóng cho các ngành ưu tiên. Thủ tục hành chính sẽ tập trung tích hợp công nghệ thông tin để xử lý hồ sơ điện tử, giúp nộp và theo dõi hồ sơ dễ dàng, minh bạch. Doanh nghiệp có thể nộp hồ sơ và theo dõi trực tuyến. Cung cấp dịch vụ công trực tuyến, giúp doanh nghiệp thực hiện thủ tục mà không cần đến trực tiếp cơ quan nhà nước.
Theo bà Lê Thị Kim Phương, Khu thương mại tự do Đà Nẵng sẽ gồm các cơ chế, chính sách ưu đãi đã được quy định tại Nghị quyết số 136/2024/QH15 đối với nhà đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và nhà đầu tư thứ cấp (nhà đầu tư thuê lại đất từ nhà đầu tư cơ sở hạ tầng). Đồng thời thành phố đang rà soát, đề xuất bổ sung các cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Quốc hội trên cơ sở đối chiếu với các khu thương mại tự do quốc tế, thực sự mang tính đột phá, giúp nâng cao tính cạnh tranh và thu hút đầu tư cho Khu Thương mại tự do Đà Nẵng, bảo đảm Khu thương mại tự do Đà Nẵng có thể hoạt động và vận hành thông suốt.
Trong giai đoạn từ nay đến năm 2029, thành phố tập trung triển khai những chính sách tăng cường thu hút nhà đầu tư chiến lược vào cơ sở hạ tầng, thu hút nhà đầu tư thứ cấp để đẩy nhanh việc xây dựng, vận hành khu thương mại tự do; ban hành các chính sách thuộc thẩm quyền của HĐND thành phố và tích hợp các cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ vào quyết định thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng, bảo đảm tinh giản thủ tục hành chính và tạo điều kiện tối đa cho các nhà đầu tư.
Bên cạnh đó, thành phố tập trung triển khai các chính sách có tác động lớn và có tính lan tỏa, xem xét, trình Quốc hội ban hành chính sách mới cho Khu thương mại tự do Đà Nẵng. Sau năm 2029, thành phố tiếp tục nghiên cứu, mở rộng, nâng cấp các cơ chế, chính sách ưu đãi thuộc thẩm quyền của Quốc hội nhằm thu hút các nhà đầu tư thứ cấp trong các lĩnh vực mũi nhọn; điều chỉnh và bổ sung các ưu đãi dựa trên tình hình khu vực và quốc tế, bảo đảm duy trì lợi thế cạnh tranh của Khu thương mại tự do Đà Nẵng trong dài hạn.
Theo Báo Đà Nẵng
